เรียนรู้การทำกรอบบล็อกสกรีน

เสื้อสกรีนสวยๆ ที่เราเห็นกันอยู่ทั่วไปในร้านค้า หลายคนอาจจะสงสัย ว่าในการสกรีนเสื้อนั้น เขาเริ่มต้นทำอย่างไร กรอบบล็อกสกรีนจัดได้ว่าเป็นองค์ประกอบที่สำคัญอีกประการหนึ่งของงานสกรีน ซึ่งกรอบบล็อกสกรีนที่มีแบบและรูปทรงที่ดีนั้น จะส่งผลให้งานพิมพ์ออกมาดี ทั้งนี้วัสดุที่ใช้ในการทำกรอบบล็อกสกรีนก็มีส่วนที่ทำให้งานพิมพ์ออกมาดีด้วยเช่นกัน

คุณสมบัติที่สำคัญของบล็อกสกรีน ซึ่งจะส่งผลให้งานสกรีนออกมาดีนั้น จะต้องเป็นกรอบที่สามารถขึงกับผ้าสกรีนได้ตามต้องการ ทนต่อแรงดึงในการขึงผ้าสกรีนได้ ไม่เสียรูปหรือชำรุดในขณะขึง ซึ่งเมื่อทำการขึงเสร็จเรียบร้อยแล้ว ผ้าสกรีนที่ขึงบนบล็อกจะต้องเรียบเสมอกันทุกมุมและทุกพื้นผิวผ้าทั้งหมด โดยที่กรอบบล็อกสกรีนจะต้องคงรูปร่าง ไม่โค้งงอ และบิดเบี้ยว หลังจากขึงบล็อกสกรีนแล้ว และนอกจากนี้ ในขณะใช้งานกรอบบล็อกสกรีน เราจะเห็นได้ว่ากรอบบล็อกสกรีนที่ดีนั้นจะต้องทนต่อแรงกดของการพิมพ์สกรีนได้เป็นอย่างดี

ผลกระทบที่เกิดจากกรอบล็อกสกรีนที่ไม่มีคุณภาพ โดยส่วนมากแล้วจะเกิดจากปัญหาจากกรอบบล็อกสกรีนที่บิดเบี้ยว ซึ่งจะปรากฏลักษณะของกรอบกรอบบล็อกสกรีนที่เสียรูปเนื่องจากแรงดึงจากผ้าสกรีน  โดยที่ผ้าสกรีนจะรั้งให้กรอบดึงเข้าด้านใน ส่งผลให้บล็อกสกรีนเกิดการบิดเบี้ยว ไม่เป็นกรอบสี่เหลี่ยม และนี่จึงเป็นสาเหตุให้ผ้าสกรีนและรูเปิดของผ้าสกรีนมีลักษณะเป็นคลื่นไปในทิศทางเดียวกันกับแรงดึง ทำให้รูเปิดของผ้าสกรีนที่ขอบสกรีนเสียรูป และทำให้ความตึงของผ้าสกรีนไม่สม่ำเสมอ ซึ่งหากนำกรอบกรอบบล็อกสกรีนที่บิดเบี้ยวนี้มาใช้ก็จะส่งผลให้ความคมชัดของลวดลายที่พิมพ์ลดลง สีที่พิมพ์ก็จะไม่ได้ผลคงเดิม และหากเป็นการพิมพ์ผ้าหลายสี จะก็เกิดปัญญาการพิมพ์เหลี่ยมหรือการต่อลายของแต่ละสีไม่ถูกต้อง ได้เช่นกัน

การเสียรูปจากการงอของกรอบบล็อกสกรีน จัดว่าเป็นอีกหนึ่งปัญหาที่พบบ่อยในการทำกรอบบล็อกสกรีน โดยมีลักษณะที่มุมใดมุมหนึ่งหรือมากกว่าหนึ่งมุมของกรอบบล็อกสกรีนถูกดึงขึ้น จนบิดงอจากระนามเดิมของผ้าสกรีน จนเกิดการเสียรูป ส่งผลให้แรงดึงตลอดหน้าผ้าสกรีนไม่เท่ากัน และกรอบบล็อกสกรีนจะไม่เป็นระนาบเดียวกันกับแป้นพิมพ์ผ้า ส่งผลต่อเนื่องไปถึงระยะระหว่างผ้าสกรีนกับวัสดุที่จะพิมพ์สกรีน(off-contact) นั้นไม่สม่ำเสมอ นอกจากนี้เรายังจะพบว่าในขั้นตอนการโค้ตกาวถ่ายบล็อกสกรีน ก็จะพบปัญหาความหนาของชั้นกาวถ่ายจะไม่เสมอกัน หรือเกิดผลเสียต่อการฉายแสง และที่มากไปกว่านั้นในกรณีที่ต้องการงานที่มีความละเอียดของลายและผลลัพธ์ของการพิมพ์สกรีนระดับสูง พบว่าลายพิมพ์ที่ได้จะเกิดความผิดเพี้ยน จนส่งผลให้ไม่ได้คุณภาพของงานตามที่ต้องการ

วัสดุที่ใช้สำหรับงานทำกรอบบล็อกสกรีน

อลูมิเนียมจัดว่าเป็นโลหะที่มีน้ำหนักเบาและทนกว่ากรอบบล็อกสกรีนที่ทำจากไม้ อลูมิเนียมจึงเป็นหนึ่งในวัสดุที่นิยมนำเอามาเป็นวัสดุในการทำกรอบบล็อกสกรีน เนื่องจากคุณสมบัติของความทนทาน  สามารถทนแรงดึงของผ้าสกรีนได้ดี แต่ก็จัดว่าเป็นวัสดุที่มีราคาสูงด้วยเช่นกัน ทั้งนี้เราสามารถเลือกความหนาและขนาดเส้นของอลูมิเนียมได้ตามความต้องการ ทั้งในส่วนของความกว้างและความยาวของกรอบบล็อกสกรีนที่ต้องการทำ แต่การประกอบกรอบบล็อกสกรีน จำเป็นที่จะต้องใช้ผู้ชำนาญงานด้านการเชื่อมโลหะขั้นสูงในการทำเท่านั้น เพราะในการเข้ามุมกรอบบล็อกสกรีนอลูมิเนียมต้องใช้อาร์ก้อนในการเชื่อม และในการขึงผ้าสกรีนจำเป็นต้องที่จะต้องมีเครื่องขึงช่วยเท่านั้น ไม่สามารถทำการขึงด้วยมือดังเช่นกรอบไม้ได้ นอกจากนี้ยังต้องใช้กาวทากรอบบล็อกสกรีนเพื่อช่วยยึดผ้าสกรีนให้ติดกับกรอบอลูมิเนียมอีกด้วย จึงทำให้ต้นทุนในการทำกรอบบล็อกสกรีนอลูมิเนียมสูงมากกว่าการทำบล็อกสกรีนจากไม้

กรอบบล็อกสกรีนเหล็ก หรือเรียกกันอีกอย่างว่า Roller Frames ซึ่งกรอบบล็อกสกรีนที่ทำจากเหล็กกำลังได้รับความนิยมในต่างประเทศ เนื่องจากเป็นกรอบบล็อกที่สามารถรองรับแรงดึงได้มากที่สุด ซึ่งกรอบบล็อกสกรีนชนิดนี้ประกอบขึ้นมาจากเหล็กกลม จัดว่าเป็นกรอบบล็อกที่ทำขึ้นอย่างสำเร็จรูปในทุกขั้นตอน นั่นเป็นเพราะว่ากรอบบล็อกสกรีนเหล็กนี้ สามารถขึงผ้าได้โดยไม่ต้องอาศัยเครื่องขึง และกาวทากรอบบล็อกสกรีนดังเช่นกรอบกรอบบล็อกอลูมิเนียมแต่อย่างได นอกจากนี้กรอบบล็อกสกรีนเหล็กยังสามารถหมุนเพื่อดึงผ้าให้ตึงได้ตลอดเวลา แม้ว่าจะทำการพิมพ์สกรีนไปแล้วก็ตาม ก็สามารถหมุนให้ผ้าสกรีนกลับตึงขึ้นมาได้อีก และกรอบชนิดนี้ยังสามารถเก็บปลายผ้าสกรีนได้มิดชิดอีกด้วย

ไม้สัก จัดได้ว่าเป็นวัสดุที่สามารถรองรับกรอบบล็อกสกรีนได้แทบทุกขนาด กรอบขนาดใหญ่จะมีความแข็งแรง ทนทาน ไม่ต่างจากกรอบขนาดเล็ก ด้วยคุณสมบัติของไม้สักที่เป็นไม้น้ำหนักเบา ไม่ผุง่าย ไม่ยืดหรือหดตัวง่าย ไม่บิดตัว ไม่มีปลวกและมอดไม้รังควาญ ถึงแม้ว่าจะเก็บไว้นานๆ จึงทำให้ไม้สักเป็นไม้ที่นิยมนำมาประกอบเป็นกรอบบล็อกสกรีนมากที่สุด นอกจากนี้ไม้สักยังมีเนื้อไม้ที่แข็งมาก การเลื่อยไม้และการนำไม้มาเข้ามุมจึงทำได้ง่าย ส่วนการขึงผ้ากับกรอบบล็อกไม้ สามารถใช้ลวดแม็กซ์เย็บเพื่อทำการยึดผ้าสกรีนให้ติดกับกรอบไม้ได้ทันที ทำให้ขึงผ้าสกรีนได้อย่างรวดเร็ว จึงมีต้นทุนในการขึงผ้าต่ำ สำหรับไม้อื่นๆ อย่างเช่นไม้ยางหรือไม้เบญจพรรณนั้น พบว่ามีข้อจำกัดในการนำมาประกอบเป็นกรอบบล็อกสกรีน เฉพาะบล็อกสกรีนที่มีขนาดเล็กเท่านั้น เพราะมีคุณสมบัติที่ไม่เหมาะสมหลายประการ เช่น หากเป็นไม้เนื้อแข็งที่ไม่บิดตัวง่าย แต่ก็จะมีน้ำหนักมาก ส่งก็จะส่งผลทำให้คนพิมพ์สกรีนต้องออกแรงมาก ในการยกบล็อกตลอดเวลา และด้วยความแข็งของเนื้อไม้ ทำให้การนำมาประกอบเป็นกรอบบล็อกก็จะยากขึ้น เช่นกัน